Çarpı işi hakkında gerek çevremde ,gerekse blogda soru soran arkadaşları aydınlatmak amacı ile bir yazı hazırlamak istedim.Arzu Hanım umarım okuyordur.Cevap vermekte geç kaldım.
Çarpı işinin birinci şartı sabır.Sonucu görmeniz biraz vakit alıyor.Hemen sonuç almayı beklemeyin.
Yazdıklarım tamamen benim tercihlerim ve kullandığım malzemeler.Daha iyi,daha güzel diye değil kendi tecrübelerimi aktarıyorum.Bunlar önerilerim.Lütfen ukalalık gibi algılanmasın.
I-KUMAŞ:
A-Etamin:Çarpı işinde genellikler etamin tabir edilen kumaşları kullanıyorum.Parantez içinde yazdıklarım ingilizceleri. Genel kabul görmüş kelimeler.
Etamin (Aida) kumaşlar ,count ile ölçülendiriliyor.Count bir inç'e (yaklaşık 2,5 cm) düşen işleme alanı ölçüsü.Yani 14 count dediğimizde ,bir inç'e yaklaşık 14 kare düşüyor demek.
Etamin 11,14,16,18 count diye gidiyor.Sayı büyüdükçe işleme karesi (yani bir çarpı) adedi artıyor.
14 count etaminler.
16 count etaminler.
B-Keten Kumaşlar:Aynı şekilde işlemeleriniz için keten (Linen) kumaşları da tercih edebilirsiniz.Keten kumaşlar her tür nakış için kullanılabilen kumaşlardır.
Keten kumaşlar da 28,30,32 count olarak ölçülendirilir.Sayı büyüdükçe işleme kareleri küçülür.İlk defa çarpı işi yapacaklar için çok önermiyorum.
Keten kumaşlar.
C-Plastik Kanvas ve Suda Çözülen Etamin:Plastik kanvas magnet,kutu vb yapmak için kullanılan etamin benzeri bir malzeme.Aynı şekilde işledikten sonra kenarlarından kesip kullanabiliyorsunuz.
Plastik kanvas
Suda eriyen etaminleri istediğiniz kumaş üzerinde kullanabilirsiniz.Size etamin gibi belirlenmiş
işleme alanı sunuyor.İşlemeniz bittikten sonra su ile çözünüyor.
Suda eriyen etamin
II-İPLİK:Ben işlemelerimde 2 kat DMC Mouline kullanmayı tercih ediyorum. Daha dolgun bir görüntü sağlıyor. Çile halinde 6 kat iplikten oluşmuştur.
Ama,goblen işlemeleriniz için yün ya da pamuk,diğerleri için floş,kuka iplikler kullanabilirsiniz.
III-İĞNE MAKAS VE KASNAK: Kullandığınız etaminin count sayısına göre bir iğne kullanmanızı öneririm.Count sayısı arttıkça iğneniz incelecektir.Etamin iğnesi ucu küt,orta boy delikli bir iğnedir.
24,26,28 diye ölçülendirilir.Ben 16 count etamin için 28 numara DMC iğne kullanıyorum.Ayrıca küçük ve sivri uçlu bir nakış makasınız olması gerekir.
Ben kasnak kullanmıyorum. DMC etaminler apreli olduğu için kasnağa gerek kalmıyor.Kasnak kullanırken dikkat edeceğiniz şey kasnağın kumaşınızı ve işlemenizi ezmesine izin vermemek.
Gelelim işlemeye;
Eğer şablonunuzda belirtilmemişse nakış alanınızı ölçmeniz gerekir.Genellikle şablonunuzda 125X78 gibi rakamlar göreceksiniz.İşleme alanınızın kaç kareden oluştuğuna dair bilgidir.Yani en 125 çarpı,boy
78 çarpı gibi.
Şablonunuzda yine ne tür kumaş kullanıldığı bildirilmiştir.Etamin ,keten gibi.
Hangi marka iplikleri kullanacağınız numaraları ve sembolleri ile gösterilmiştir.
Hangi kumaşın kullanıldığı,
Nakış alanı (cm olarak)
Nakışınızın kolaylık derecesi,
Bunları belirledikten sonra işlemenizi ne yapacağınıza karar vermiş olmalısınız.Yani çerçeveleyecek misiniz,yastık mı yapacaksınız,vb.
İşleme alanınızın her kenarında minimum 5-6 cm fazlalık bırakarak kumaşı kesmeniz gerekir.20X20 cm'lik bir işleme alanınız varsa en az 25X25 cm.'lik bir kare hazırlamanız gerekir.
Bazı açık renk kumaşlar durduğu yerde kirleniyor.Eğer kumaşınız kirlenmiş ise veya kat izi olmuşsa yumuşak deterjan ile ılık suda yıkayıp ılık ütü yaptıktan sonra işlemeye başlayın.
Kumaşınızı kestikten sonra kenarlarını sürfile yapın.Teğel ile veya uçan kalemle kumaşınızın orta noktasını bulun.İşlemeye ortadan başlanır.Bu arada uçan kalemleri çok önermiyorum.Çok kaliteli bir ürün değilse kumaşınızda iz bırakabilir.
Nakışa başlarken el temizliğinize çok dikkat edin.Ne olursa olsun.bazen elin kendi terlemesi kumaşınızda iz yapabilir.
Şablonunuzda verilen iplikleri temin edin.En iyi sonucu almak için şablonda verilen iplik markasını tercih edin.Bir bu markadan bir şu markadan kullanmayın.İplik numaralarını değiştirmeyin.198 numara yok 199 kullanayım demeyin.Mouline ile çalışıyorsanız,ipliğinizi 35-40 cm kesin,6 kat ipliği 2 katına ayırın iğnenize geçirin.Kullanacağınız iplikleri kesip numaralandırmak işlerken kolaylık sağlayacaktır.
Nakışta düğüm olmaz .Bu yüzden gemici düğümü denilen düğümle nakışınıza başlayın.
İşlemeye başlayacağınız noktanın 4-5 cm ilerisinden iğnenizi batırın.Gemici düğümü kumaşınızın yüzünde kalacaktır.Bu çözülebilen bir düğümdür.
İşleme noktanızdan işlemeye başlayın.Dikkat edeceğiniz şey bütün çarpılarınızın aynı yönde ve büyüklükte olması.
İpliğiniz bittiğinde veya renk değiştirmeniz gerektiğinde,işlemenizin arka yüzünden ipliğinizi yürütün.
Gemici düğümünüzü de aynı şekilde çözüp işinizin arka yüzünden yürütürseniz sökülüp atmaz.Nakışınızın arka yüzü de daha temiz görünür.
Renk değişimlerinde ,iplik yürütürken en fazla 2-3 çarpı yürütün.Bir uçtan bir uca iplik atlamayın.
Çok renk değişimli işlerde mümkün olduğunca ipliğinizi yürütün,atlama yapmayın.
Başta da dediğim gibi çarpı işi çok zevkli bir uğraş.Sabırlı olmalısınız.Çarpı işini bir çok yerde ,bir çok malzemeyle kullanabilirsiniz.
Böyle yastıklar yapabilir,
Düğmelerle,boncuklarla,
Fistolar,dantellerle,ipliklerle,
Ahşap veya metal malzemelerle süsleyebilirsiniz.
Umarım unuttuğum bir şey olmamıştır,umarım yardımcı olabilmişimdir.
Biraz detaylı ve karışık bir yazı oldu ama her konuda yardımcı olmaya hazırım.
Kolay gelsin.
Hoşçakalın.
